Οι πρώτες λέξεις του μωρού

Μία από τις σπουδαιότερες δεξιότητες που αναπτύσσει ο άνθρωπος ήδη από τα πρώτα στάδια της ζωής του είναι αυτή της παραγωγής και κατανόησης της γλώσσας. Η ανάπτυξη της γλώσσας διαφέρει από παιδί σε παιδί, αλλά έχει ενδιαφέρον να δούμε μία φυσική πορεία που ακολουθούν τα περισσότερα παιδιά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.

Πριν τις πρώτες λέξεις

Ακόμη και πριν αρχίσουν να μιλάνε, τα βρέφη έχουν την ικανότητα να επικοινωνούν. Αυτό γίνεται κυρίως μέσω του κλάματος και, μερικές εβδομάδες μετά τη γέννηση, με λαρυγγικούς ήχους και «φωνούλες».

Περίπου στην ηλικία των 4 μηνών, τα βρέφη με φυσιολογική ακοή ξεκινούν να συνδυάζουν φωνήεντα και σύμφωνα, παράγοντας ήχους παρόμοιους με αυτούς της πραγματικής ομιλίας, το λεγόμενο βάβισμα. Αρχικά, το βάβισμα είναι ίδιο στα βρέφη σε όλον τον κόσμο, ανεξάρτητα από τη γλώσσα που ακούν γύρω τους. Προς το τέλος του πρώτου έτους, οι συλλαβές αυτές αρχίζουν να αποκτούν συγκεκριμένο νόημα, και μπορεί για παράδειγμα ένα βρέφος να λέει «μπι μπι» και να αναφέρεται στο μπουκάλι του.

Αρκετά πριν μπορέσουν να μιλήσουν, τα βρέφη μπορούν να κατανοήσουν λέξεις που χρησιμοποιούν άλλοι. Μπορούν να ακολουθήσουν απλές οδηγίες και δείχνουν πολλές φορές με τη συμπεριφορά τους ότι καταλαβαίνουν τι λέγεται.

Οι πρώτες λέξεις

Τα περισσότερα παιδιά λένε την πρώτη τους λέξη περίπου στους 10-14 μήνες. Συνήθως είναι λέξεις που αναφέρονται σε άτομα του άμεσου περιβάλλοντός τους, όπως «μαμά» ή «μπαμπά». Στην αρχή, μπορεί να κάνουν συχνά το λάθος της υπεργενίκευσης ή της συμπύκνωσης. Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιούν το όνομα της γάτας που έχουν ως κατοικίδιο για να αναφερθούν σε όλες τις γάτες ή να λένε «μπουκάλι» μόνο το δικό τους μπουκάλι και όχι οποιοδήποτε άλλο.

Οι πρώτες προτάσεις

Περίπου στους 21 μήνες οι λέξεις που μπορούν να πουν και να κατανοήσουν τα παιδιά αυξάνονται δραματικά και στα μέσα του δεύτερου έτους ξεκινούν να συνδυάζουν λέξεις και να δημιουργούν μικρές προτάσεις δύο ή τριών λέξεων.

Σε αυτήν την ηλικία μπορούν να λένε προτάσεις, όπως «Μαμά, κοίτα». Η ομιλία σε αυτό το στάδιο πολλές φορές ονομάζεται και «τηλεγραφική», καθώς τα παιδιά τείνουν να μη συμπεριλαμβάνουν λέξεις που δεν είναι ζωτικής σημασίας για το νόημα της πρότασης.

Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε με την ανάπτυξη της ομιλίας

• Να μιλάτε για όλες τις δραστηριότητες που κάνετε με το μωρό σας
• Να λέτε το όνομα ενός αντικειμένου όταν το μωρό σας το δείχνει
• Να ξεφυλλίζετε βιβλία και να μιλάτε για τα πράγματα που βλέπετε σε αυτά
• Να παίζετε παιχνίδια, καθώς το μωρό μαθαίνει καλύτερα μέσα από το παιχνίδι
• Να τραγουδάτε παιδικά τραγουδάκια
• Να είστε διαθέσιμοι όποτε θέλει το παιδί να μιλήσει και να εκφράσει τις σκέψεις του
• Μη διορθώνετε κάθε λανθασμένη λέξη και αποφύγετε να ρωτάτε «τι είναι αυτό;», καθώς τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα χωρίς πίεση. Δώστε τους χρόνο και θα αναπτύξουν το λεξιλόγιό τους με τους δικούς τους ρυθμούς.